Prawo do zachowku może się przedawnić tak, jak każde inne roszczenie. Osoby uprawnione do otrzymania zachowku często o tym nie wiedzą, a ten brak wiedzy może kosztować utratę potencjalnych korzyści. O terminie przedawnienia powinien pamiętać też dłużnik, który w razie postępowania sądowego może podnieść zarzut przedawnienia i uniknąć wypłaty zachowku.
Przedawnienie prawa do zachowku
Przedawnienie prawa do zachowku następuje po upływie 5 lat od momentu zaistnienia prawa do zachowku. Termin, od którego należy liczyć ten czas, jest jednak zależny od okoliczności.
- W przypadku braku testamentu termin 5 lat na przedawnienie jest liczony od dnia otwarcia spadku (od dnia śmierci spadkodawcy).
- W przypadku obowiązywania testamentu termin przedawnienia jest liczony od dnia ogłoszenia testamentu.
Z czym wiąże się przedawnienie prawa do zachowku?
Kiedy roszczenie dotyczące zachowku ulegnie przedawnieniu, dłużnik może uchylić się od jego spełnienia. W takiej sytuacji konieczne jest podniesienie przed sądem (pisemnie lub ustnie) zarzutu przedawnienia roszczeń, ale w praktyce może się to stać dopiero w momencie, kiedy sąd będzie rozpatrywał sprawę o zapłatę zachowku. Jeśli w czasie sprawy sądowej o zachowek dłużnik nie podniesie zarzutu przedawnienia, przegra, a tym samym będzie zobowiązany do wypłacenia stosownej kwoty zachowku osobie do niego uprawnionej.
Szczególnie ważny jest w tej sytuacji fakt, iż sąd nie może sam uwzględnić ewentualnego przedawnienia roszczeń – może to zrobić jedynie na wniosek dłużnika, a skuteczność zarzutu wystąpi tylko wtedy, kiedy termin upłynie, zanim wszczęta zostanie sprawa o zachowek. Zarzut przedawnienia będzie nieskuteczny, jeśli pięcioletni okres przedawnienia upłynie już po wszczęciu postępowania, gdyż samo wszczęcie sprawy przerywa bieg przedawnienia.
Jedyny wyjątek od tej reguły dotyczy roszczeń, których termin przedawnienia rozpoczął bieg przed 23.10.2008 roku. W przypadku tych roszczeń (i jednoczesnego braku testamentu), roszczenie przedawnia się po upływie 3 lat.